Πίνακας περιεχομένων παρόντος τεύχους
Μαθήματα από την Ιστορία
Ο Λούθηρος
και οι Εβραίοι
Για πολλά θα μπορούσε να επαινεθεί ο Λούθηρος, για τον τρόπο που δίδαξε και έδρασε, ιδιαίτερα στα πλαίσια της μεσαιωνικής του εποχής. Καθώς όμως δεν ήταν παρά ένας απλός άνθρωπος, επίσης πολλά είναι τα αρνητικά που στιγμάτισαν αρνητικά τη ζωή και το έργο του. Ανάμεσα σ' αυτά ξεχωρίζει η εχθρική του στάση απέναντι στους Εβραίους, η οποία έντονα φανερώνεται στο έργο που έγραψε με τίτλο «Von den Juden und ihren Luegen» (Για τους Ιουδαίους και τα Ψέματά τους),[*] που χωρίς αμφιβολία επηρέασε τις μετέπειτα απόψεις των Γερμανών και δη των ναζί απέναντί τους. Μεταφέρουμε λίγα μόνο αποσπάσματα από γραπτά του Λούθηρου, με την ευχή, κανείς να μην πέσει σε ίδια λάθη.
[Από αγγλική μετάφραση - Luther's Works, Volume 47: The Christian in Society IV, (Philadelphia: Fortress Press, 1971). pp 268-293 - www.fordham. edu/halsall/source/luther-jews.html].
Το έργο που έγραψε με τίτλο
«Von den Juden und ihren Luegen»
(Για τους Ιουδαίους και τα Ψέματά τους)[Ο Χριστός δ]εν τους αποκάλεσε παιδιά του Αβραάμ, αλλά “γεννήματα εχιδνών” [Ματθ. 3/γ/7]. Ω, αυτό ήταν επίσης πολύ προσβλητικό για το ευγενές αίμα και τη φυλή του Ισραήλ, και είπαν, “δαιμόνιον έχει” [Ματθ. 11/ια/18]. Ο Κύριος μας επιπλέον δηλώνει: “Εάν ήσθε τέκνα του Αβραάμ, τα έργα του Αβραάμ ηθέλετε κάμνει. (...) Σεις είσθε εκ πατρός του διαβόλου» [Ιωάν. 8/η/39,44]. Ήταν ανυπόφορο γι’ αυτούς να ακούσουν ότι δεν ήταν παιδιά του Αβραάμ αλλά παιδιά του διαβόλου, έτσι δεν αντέχουν να το ακούσουν αυτό σήμερα. [...]
Μάθετε από αυτό, αγαπητοί χριστιανοί, τι κάνετε εάν επιτρέπετε στους τυφλούς Εβραίους να σας παραπλανήσουν. Τότε το ρητό θα ισχύσει αληθινά, “Μήπως δύναται τυφλός να οδηγή τυφλόν; δεν θέλουσι πέσει αμφότεροι εις βόθρον;” [Λουκ. 6/ς/39]. Δεν μπορείτε να μάθετε τίποτα από αυτούς εκτός από το πώς να παρανοήσετε τις θείες εντολές... [...]
Επομένως να είστε στη φρουρά σας ενάντια στους Εβραίους, γνωρίζοντας ότι οπουδήποτε έχουν τις Συναγωγές τους, τίποτα δεν βρίσκεται παρά ένα κρησφύγετο διαβόλων στο οποίο ασκούνται κακόβουλα και σφοδρά η καθαρή ματαιοδοξία, αλαζονεία, ψέματα, βλασφημία και δυσφήμηση του Θεού και των ανθρώπων. [...]
Εντούτοις, δεν έχουν αποκτήσει μια τέλεια κυριότητα της τέχνης του ψέματος^ ψεύδονται τόσο αδέξια και ανάρμοστα που ο καθένας που είναι λίγο παρατηρητικός μπορεί εύκολα να το ανιχνεύσει. Αλλά για μας τους χριστιανούς αντιπροσωπεύουν ένα τρομακτικό παράδειγμα της οργής του Θεού. [...]
Αν έπρεπε να αντικρούσω όλα τα άλλα άρθρα της Ιουδαϊκής πίστης, θα έπρεπε να υποχρεωθώ να γράψω ενάντια σε τόσα πολλά και για τόσο πολύ χρόνο όσο εκείνοι έχουν χρησιμοποιήσει για την εφεύρεση των ψεμάτων τους — δηλαδή περισσότερο από δύο χιλιάδες χρόνια. [...] Ο Χριστός και ο λόγος Του μπορούν μετά βίας να αναγνωριστούν λόγω της μεγάλης μάστιγας των ανθρώπινων διατάξεων. Εντούτοις, αυτό ας αρκέσει προς το παρόν στα ψέματά τους ενάντια στο δόγμα ή την πίστη. [...]
Αλίμονο, δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά η φοβερή οργή του Θεού που επιτρέπει σε κάποιον να βυθιστεί σε τέτοια αβυσσαλέα, διαβολική, καταχθόνια, παράφρονα αναξιότητα, φθόνο και υπεροψία. Εάν επρόκειτο να εκδικηθώ τον ίδιο τον Διάβολο, θα έπρεπε να μη μπορώ να του ευχηθώ τέτοιο κακό και κακοτυχία όπως η οργή του Θεού που έπεσε στους Εβραίους, αναγκάζοντάς τους να ψεύδονται και να βλασφημούν τόσο τερατωδώς, παραβιάζοντας τη συνείδησή τους. Έχουν όμως την ανταμοιβή τους, επειδή συνεχώς δίνουν στον Θεό το ψέμα. [...]Γι' αυτό λοιπόν διώξτε τους για πάντα από αυτήν την χώρα. Γιατί, όπως έχουμε ακούσει, ο θυμός του Θεού γι’ αυτούς είναι τόσο έντονος, που το ευγενές έλεος θα τείνει μόνο να τους κάνει χειρότερους και χειρότερους, ενώ το μεγάλο έλεος απλά τους μεταμορφώνει ελάχιστα. Επομένως, σε κάθε περίπτωση, μακριά από αυτούς! [...]
Αντί για όλα αυτά, τους αφήνουμε να πλουτίζουν με τον ιδρώτα και το αίμα μας, ενώ εμείς παραμένουμε φτωχοί και αυτοί πίνουν το μεδούλι από τα κόκαλά μας. [...]
Ενημερώνω, αγαπητοί πρίγκιπες και κύριοι, όσους από εσάς έχετε Εβραίους στην εξουσία σας — αν η συμβουλή μου δεν σας είναι ευχάριστη, να βρείτε καλύτερη συμβουλή, έτσι ώστε εσείς και εμείς όλοι να μπορέσουμε να απελευθερωθούμε από το αφόρητο, διαβολικό φορτίο των Εβραίων, διαφορετικά θα γίνουμε συνένοχοι ενώπιον του Θεού στα ψέματα, τη βλασφημία, τη δυσφήμηση και τις κατάρες που οι τρελοί Εβραίοι επιδίδονται τόσο ελεύθερα και επιπόλαια ενάντια στο πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, της αγαπητής Μητέρας, όλων των χριστιανών, όλων των εξουσιών και των εαυτών μας. Μην τους χορηγείτε προστασία, ασφάλεια ή επικοινωνία μαζί μας... Με αυτή την πιστή συμβουλή και προειδοποίηση επιθυμώ να καθαρίσω και να απαλλάξω τη συνείδησή μου. [...]
Εντούτοις, πρέπει να αποφύγουμε να επιβεβαιώσουμε την ανεύθυνη ψευδολογία, συκοφαντία, κατάρα και δυσφήμισή τους. Ούτε να τολμήσουμε εμείς να γίνουμε συνεργάτες στο διαβολικό τους στόμφο και παραλήρημα, προστατεύοντας και εξασφαλίζοντάς τους, δίνοντάς τους φαγητό, ποτό και στέγη ή άλλη φιλικότητα. [...]
Πρώτα να βάλετε φωτιά στις Συναγωγές ή τα σχολεία τους και να θάψετε και να καλύψετε με ρύπο οτιδήποτε δεν καίγεται, έτσι ώστε κανείς ποτέ ξανά να μη δει μια πέτρα ή ένα κάρβουνο απ’ αυτά. Αυτό πρέπει να γίνει προς τιμή του Κυρίου μας και της χριστιανοσύνης, έτσι ώστε ο Θεός να δει ότι είμαστε χριστιανοί, και δεν συγχωρούμε ούτε ανεχόμαστε εσκεμμένα τέτοια δημόσια ψέματα, κατάρες και βλασφημίες για τον Υιό Του και τους χριστιανούς Του. Για οτιδήποτε ανεχτήκαμε στο παρελθόν χωρίς να ξέρουμε –και εγώ ο ίδιος ήμουν απληροφόρητος γι’ αυτό– θα συγχωρεθούμε από τον Θεό, αλλά αν τώρα που ενημερωνόμαστε, προστατεύουμε και εξασφαλίζουμε ένα τέτοιο οίκο για τους Εβραίους, ακριβώς κάτω από τη μύτη μας, μέσα στον οποίο ψεύδονται, βλασφημούν, καταριούνται, δυσφημούν και διαβάλλουν τον Χριστό και εμάς (όπως εκτέθηκε παραπάνω), αυτό θα είναι το ίδιο σαν να κάναμε κι εμείς οι ίδιοι όλα αυτά και ακόμα χειρότερα, όπως κάλλιστα ξέρουμε.
Δεύτερο, συμβουλεύω επίσης να κατεδαφιστούν και καταστραφούν τα σπίτια τους. Επειδή ακολουθούν σ’ αυτά τους ίδιους στόχους όπως στις Συναγωγές τους. Ας κατοικήσουν κάτω από μια στέγη ή σε μια σιταποθήκη, όπως οι Γύφτοι. Αυτό θα τους κάνει να καταλάβουν ότι δεν είναι κύριοι στη χώρα μας, όπως καυχώνται, αλλά ότι ζουν σε εξορία και αιχμαλωσία, όπως διαρκώς κλαίνε και θρηνούν για μας ενώπιον του Θεού.
Τρίτο, συμβουλεύω να αφαιρεθούν από αυτούς όλα τα βιβλία των προσευχών τους και οι Ταλμουδικές γραφές τους, στα οποία διδάσκονται τέτοια ειδωλολατρία, ψέματα, κατάρα και βλασφημία. [...]
Τέταρτο, συμβουλεύω οι ραβίνοι τους να απαγορευτεί να διδάσκουν εφεξής με ποινή θανάτου και διαμελισμού. Επειδή έχουν χάσει δίκαια το δικαίωμα για ένα τέτοιο αξίωμα κρατώντας τους φτωχούς Εβραίους αιχμάλωτους με τα λόγια του Μωυσή (Δευτ. 17 /ιζ/10) με τα οποία τους διατάζει να υπακούνε τους δασκάλους τους με ποινή θανάτου, αν και ο Μωυσής προσθέτει σαφώς: “όσα σας διδάσκουν σύμφωνα με το νόμο του Κυρίου”. Αυτοί οι κακοποιοί το αγνοούν αυτό. Υιοθετούν επιπόλαια την υπακοή του φτωχού λαού αντίθετα από το νόμο του Κυρίου και τους εμποτίζουν με αυτό το δηλητήριο, κατάρα και βλασφημία. Με τον ίδιο τρόπο που ο Πάπας κρατούσε εμάς αιχμάλωτους με τη διακήρυξη στο Ματθ. 16/ις/18, “Συ είσαι Πέτρος», κ.λπ., προτρέποντάς μας να πιστεύουμε όλα τα ψέματα και τις εξαπατήσεις που βγήκαν από το διαβολικό μυαλό του. Δεν δίδαξε σύμφωνα με το λόγο του Θεού, και επομένως έχασε το δικαίωμα να διδάσκει.
Πέμπτο, συμβουλεύω να καταργηθεί εντελώς για τους Εβραίους η ασφάλεια στις εθνικές οδούς. Επειδή δεν έχουν καμία δουλειά στην επαρχία, δεδομένου ότι δεν είναι κύριοι, ανώτεροι υπάλληλοι, έμποροι ή τα παρόμοια. Ας μένουν στο σπίτι. [...]
Έκτο, συμβουλεύω να τους απαγορευθεί η τοκογλυφία, και να αφαιρεθούν από αυτούς όλα τα μετρητά και οι θησαυροί σε ασήμι και χρυσάφι και να τεθούν σε διαφύλαξη. Ο λόγος για ένα τέτοιο μέτρο είναι ότι, όπως εκτέθηκε παραπάνω, δεν έχουν κανένα άλλο μέσο για να κερδίζουν τα προς το ζειν εκτός από την τοκογλυφία, και μέσω αυτής έχουν κλέψει και έχουν ληστέψει από μας όλες τις περιουσίες μας. Τέτοια χρήματα πρέπει τώρα να χρησιμοποιηθούν ως εξής: Όταν ένας Εβραίος μεταστρέφεται ειλικρινά, να του δίνονται εκατό, διακόσια ή τριακόσια φλορίνια, ανάλογα με τις προσωπικές του περιστάσεις. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να στήσει κάποιο επάγγελμα για την υποστήριξη της φτωχής συζύγου και των παιδιών του, και τη συντήρηση των ηλικιωμένων και αδύναμων. [...]
Έβδομο, συνιστώ την διάθεση ενός κόπανου, ενός τσεκουριού, μιας σκαπάνης, ενός φτυαριού, μιας ρόκας ή ενός αδραχτιού στα χέρια των ικανών Εβραίων νέων και νεανίδων, και να τους επιτραπεί να κερδίσουν το ψωμί τους με τον ιδρώτα του προσώπου τους, όπως επιβλήθηκε στον Αδάμ (Γεν. 3/γ/19). Επειδή δεν είναι κατάλληλο να αφήνουν εμάς τους καταραμένους Goyim [σ.μ.=εθνικούς] να μοχθούμε με τον ιδρώτα του προσώπου μας ενώ, ο άγιος λαός, να τεμπελιάζουν πίσω από τη σόμπα, γιορτάζοντας και κοπροσκυλιάζοντας με τη βοήθεια του δικού μας ιδρώτα, και πάνω από όλα, να καυχώνται βλάσφημα για την ανωτερότητά τους απέναντι στους χριστιανούς. Όχι, κάποιος πρέπει να πετάξει έξω από το κάθισμά τους αυτούς τους οκνηρούς απατεώνες. [...]
Αλλά τι θα συμβεί ακόμα κι αν κάψουμε τις Συναγωγές των Εβραίων και τους απαγορεύσουμε να δοξάζουν δημόσια το Θεό, να προσεύχονται, να διδάσκουν, να εκφράζουν το όνομα του Θεού; Θα συνεχίσουν να το κάνουν κρυφά. Αν ξέρουμε ότι το κάνουν αυτό μυστικά, είναι το ίδιο σαν να το έκαναν δημόσια. Επειδή η γνώση των μυστικών τους και η ανεκτικότητά μας γι’ αυτούς, υπονοεί ότι τελικά δεν είναι μυστικά και έτσι η συνείδησή μας επιβαρύνεται ενώπιον του Θεού. [...]
Συνεπώς, πρέπει να τολμηθεί χωρίς να θεωρηθεί ασήμαντο θέμα να ζητηθεί συμβουλή ενάντια σε αυτό και να σώσουμε τις ψυχές μας από τους Εβραίους, δηλαδή από τον Διάβολο και από τον αιώνιο θάνατο. [...]
Επιθυμώ και ζητώ οι κυβερνήτες μας που έχουν Εβραίους υπηκόους να ασκήσουν αυστηρό έλεος προς αυτούς τους δυστυχείς ανθρώπους, όπως προτάθηκε παραπάνω, για να δουν αν αυτό δεν βοηθήσει (αν και είναι αμφίβολο). Πρέπει να ενεργήσουν όπως ένας καλός γιατρός που, όταν έχει εγκατασταθεί γάγγραινα, προχωρά χωρίς έλεος να κόψει, πριονίσει και κάψει τη σάρκα, τις φλέβες, το κόκαλο, και το μεδούλι. Μια τέτοια διαδικασία πρέπει να ακολουθηθεί και σε αυτήν την περίπτωση. Καίγοντας τις Συναγωγές τους, απαγορεύοντας όλα όσα απαρίθμησα νωρίτερα, τους αναγκάζουμε να εργάζονται και να ασχολούνται σκληρά, όπως έκανε ο Μωυσής στην έρημο, σκοτώνοντας τρεις χιλιάδες για να μην χαθεί όλος ο λαός. Σίγουρα δεν ξέρουν τι κάνουν^ επιπλέον, ως υπόδουλος λαός, δεν επιθυμούν να ξέρουν, να ακούσουν ή να μάθουν. Θα ήταν λάθος να τους δείξουμε ευσπλαχνία και να ισχυροποιήσουμε τη συμπεριφορά τους. Αν αυτό δεν βοηθήσει πρέπει να τους διώξουμε έξω, όπως τα τρελά σκυλιά, έτσι ώστε να μη γίνουμε συμμέτοχοι της αποτρόπαιας βλασφημίας και όλων τους των άλλων κακιών, και έτσι να αξίζουμε την οργή του Θεού και καταδικαστούμε μαζί τους. Εγώ έχω κάνει το καθήκον μου. Τώρα ο καθένας ας δει το δικό του. Εγώ απαλλάσσομαι της ευθύνης". [...]
Το δοκίμιό μου, ελπίζω, να εφοδιάσει έναν Χριστιανό (που σε καμιά περίπτωση δεν έχει επιθυμία να γίνει Εβραίος) με αρκετό υλικό όχι μόνο να υπερασπίσει ο ίδιος τον εαυτό του ενάντια στους τυφλούς, δηλητηριώδεις Εβραίους, αλλά επίσης και για να γίνει ο εχθρός της κακοβουλίας, των ψευδών και της κατάρας των Εβραίων, και να καταλάβει όχι μόνο ότι η πίστη τους είναι ψεύτικη, αλλά και ότι κατέχονται σίγουρα από όλους τους διαβόλους. Είθε ο Χριστός, ο αγαπητός Κύριος μας, να τους μεταστρέψει φιλεύσπλαχνα και εμάς να μας διατηρήσει ακλόνητους και αμετακίνητους στη γνώση Του, που είναι αιώνια ζωή. Αμήν.
[*] Ολόκληρο το έργο σε αγγλική γλώσσα υπάρχει στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση: www.fordham.edu/ halsall/basis/1543-Luther-JewsandLies-full.html
