Πίνακας περιεχομένων παρόντος τεύχους
«Φεύγετε από της ειδωλολατρείας»
Ειδωλολατρία
Αποσπάσματα από ένα κείμενο του κλασικού αγγλικανού επισκόπου και συγγραφέα J. C. Ryle (1816-1900)
Η ειδωλολατρία μπορεί να αναφέρεται σε διαφορετικές μορφές, ανάλογα με την άγνοια ή τη γνώση, τον πολιτισμό ή τη βαρβαρότητα, εκείνων που την προσφέρουν. Μπορεί να είναι εντελώς παράλογη και γελοία, ή μπορεί να συνορεύει πολύ με την αλήθεια και να δέχεται την πιο επιφανειακή υπεράσπιση. Αλλά είτε μιλάμε για τη λατρεία του ειδώλου του Κρίσνα, είτε για τη λατρεία του παπά στον Άγιο Πέτρο στη Ρώμη, η αρχή της ειδωλολατρίας στην πραγματικότητα είναι η ίδια. Σε κάθε περίπτωση η τιμή που οφείλεται στον Θεό αποδίδεται σε κάποιον ή κάτι άλλο εκτός από Αυτόν, και παραχωρείται σε κάτι που δεν είναι Θεός. Και όποτε γίνεται αυτό, είτε μέσα σε ειδωλολατρικό ναό ή στις κατ’ όνομα χριστιανικές εκκλησίες, υπάρχει μια πράξη ειδωλολατρίας.
Δεν είναι απαραίτητο να αρνηθεί κάποιος τυπικά τον Θεό και τον Χριστό, για να είναι ειδωλολάτρης. Κάθε άλλο. Ο φανερός σεβασμός για τον Θεό της Βίβλου και η πραγματική ειδωλολατρία έχουν υπάρξει συχνά δίπλα-δίπλα στο παρελθόν και το ίδιο συμβαίνει σήμερα. Ο λαός Ισραήλ ποτέ δεν σκέφτηκε να αρνηθεί τον Θεό όταν έπεισαν τον Ααρών να τους φτιάξει το χρυσό μοσχάρι. Μιλούσαν για τον Θεό που τους έβγαλε «εκ γης Αιγύπτου». Η γιορτή προς τιμή του μόσχου ονομάστηκε «εορτή εις τον Κύριον (Γιαχβέ)» (Έξοδ. 32/λβ/4-5).
Ο Ιεροβοάμ, πάλι, δεν τόλμησε ποτέ να ζητήσει από τις δέκα φυλές να αποτινάξουν την υποταγή τους στον Θεό του Δαβίδ και Σολομώντα. Όταν έστησε τα χρυσά μοσχάρια στη Δαν και Βαιθήλ, είπε απλά, «Φθάνει εις εσάς να αναβαίνητε εις Ιερουσαλήμ· ιδού, οι θεοί σου, Ισραήλ, οίτινες σε ανήγαγον εκ γης Αιγύπτου» (Α~ Βασ. 12/ιβ/28).
Και στις δύο περιπτώσεις, παρατηρούμε ότι το είδωλο δεν στήθηκε ως ανταγωνιστής του Θεού, αλλά με την προσποίηση μιας εξυπηρέτησης—σαν ένα βοηθητικό σκαλοπάτι στη λατρεία Του. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις, διαπράχθηκε μια μεγάλη αμαρτία. Η τιμή που οφειλόταν στον Θεό δόθηκε σε μια ορατή αντιπροσώπευσή Του. Η μεγαλειότητα του Γιαχβέ προσβλήθηκε. Η δεύτερη εντολή παραβιάστηκε. Στα μάτια του Θεού υπήρξε μια κατάφωρη πράξη ειδωλολατρίας.
Ας το σημειώσουμε αυτό καλά. Είναι καιρός να απομακρυνθούν από τα μυαλά μας εκείνες οι χαλαρές ιδέες για την ειδωλολατρία, που είναι συνηθισμένες σήμερα. Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε, όπως πολλοί, ότι υπάρχουν μόνο δύο είδη ειδωλολατρίας—η πνευματική ειδωλολατρία του ανθρώπου που αγαπά τη σύζυγό ή το παιδί ή τα χρήματα περισσότερο από τον Θεό και η ανοικτή, χονδροειδής ειδωλολατρία του ανθρώπου που προσκυνάει μια εικόνα ξύλινη, μεταλλική ή πέτρινη, επειδή δεν ξέρει κάτι καλύτερο. Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η ειδωλολατρία είναι μια αμαρτία, που καταλαμβάνει πολύ περισσότερα από αυτό. Δεν είναι μόνο κάτι που συμβαίνει στις ειδωλολατρικές χώρες, για το οποίο μπορεί να ακούμε από ιεραποστόλους, ούτε κάτι που περιορίζεται μέσα στις καρδιές μας, για το οποίο μπορούμε να εξομολογηθούμε μπροστά στο θρόνο του ελέους στην προσευχή μας. Είναι μια αρρώστια που διαδίδεται μέσα στην εκκλησία του ζωντανού Χριστού σε πολύ μεγαλύτερη έκταση από ό,τι πολλοί υποθέτουν.
Είναι μια αμαρτία που όλοι πρέπει να προσέξουμε και για την οποία πρέπει να προσευχόμαστε συνεχώς. Κινείται απαρατήρητη μέσα στη θρησκευτική λατρεία μας, και κολλάει επάνω μας πριν το καταλάβουμε. Είναι φοβερά τα λόγια που ο Ησαΐας απηύθυνε στον πιστό Εβραίο—όχι στον λάτρη του Βάαλ, αλλά στον άνθρωπο που ήρθε πραγματικά στο Ναό: «Όστις σφάζει βουν, είναι ως ο φονεύων άνθρωπον· όστις θυσιάζει αρνίον, ως ο κόπτων κυνός λαιμόν· όστις προσφέρει προσφοράν εξ αλφίτων, ως προσφέρων αίμα χοίρειον· όστις θυσιάζει, ως ο ευλογών είδωλον. Ναι, αυτοί εξέλεξαν τας οδούς αυτών, και η ψυχή αυτών ηδύνεται εις τα βδελύγματα αυτών» (Ησαΐας 66/ξς/3).
Αυτή είναι η αμαρτία που ο Θεός έχει καταγγείλει ειδικά στο λόγο Του. Μια από τις Δέκα Εντολές αφιερώνεται στην απαγόρευσή της. Καμία άλλη δεν περιέχει μια τόσο σοβαρή δήλωση του χαρακτήρα του Θεού, και των κρίσεών Του ενάντια στον απειθή: «Εγώ Κύριος ο Θεός σου είμαι Θεός ζηλότυπος, ανταποδίδων τας αμαρτίας των πατέρων επί τα τέκνα, έως τρίτης και τετάρτης γενεάς των μισούντων με» (Έξοδ. 20/κ/5). Ούτε μία άλλη, ίσως, στον Δεκάλογο δεν επαναλαμβάνεται και τονίζεται τόσο έντονα, και ειδικά στο τέταρτο κεφάλαιο του Δευτερονομίου. Αυτή είναι η αμαρτία, από όλες τις άλλες, στην οποία οι Εβραίοι φαίνεται να έχουν τείνει να την διαπράξουν πριν από την καταστροφή του Ναού του Σολομώντα. Τι ήταν η ιστορία του Ισραήλ κάτω από τους Κριτές και τους Βασιλείς τους παρά μια περίλυπη διήγηση επαναλαμβανόμενων πτώσεων στην ειδωλολατρία; Επανειλημμένως διαβάζουμε για τους «υψηλούς τόπους» και τους «ψεύτικους θεούς». Επανειλημμένως διαβάζουμε για τις αιχμαλωσίες και τις τιμωρίες τους εξαιτίας της ειδωλολατρίας. Επανειλημμένως διαβάζουμε για επιστροφή τους στην παλαιά αμαρτία. Φαίνεται σαν η αγάπη των ειδώλων μεταξύ των Εβραίων να ήταν τόσο φυσική, οστούν εκ των οστών τους και σαρξ εκ της σαρκός τους. Η αμαρτία της Παλαιάς Διαθήκης, με μια λέξη, ήταν η ειδωλολατρία. Απέναντι στις επιμελημένες εθιμοτυπικές διατάξεις που ο Θεός έδωσε στο λαό Του, ο Ισραήλ έστρεφε διαρκώς προς τα είδωλα και λάτρευε το έργο των ανθρώπινων χεριών.
Αυτή είναι η αμαρτία, που περισσότερο από όλες τις άλλες, έχει επιφέρει τις χειρότερες κρίσεις στην ορατή εκκλησία. Έφερε στον Ισραήλ τους στρατούς της Αιγύπτου, της Ασσυρίας και της Βαβυλώνας. Διασκόρπισε τις δέκα φυλές, πυρπόλησε την Ιερουσαλήμ και έφερε τον Ιούδα και τον Βενιαμίν στην αιχμαλωσία και στη χριστιανική εποχή έφερε στις Εκκλησίες της Ανατολής την πλημμύρα της μουσουλμανικής εισβολής και μετέτρεψε πολλούς πνευματικούς κήπους σε έρημο. Όλα μαρτυρούν την ίδια μεγάλη αλήθεια που διακήρυξε ο Κύριος στον Ησαΐα: «Δεν θέλω δώσει την δόξαν μου εις άλλον ουδέ την αίνεσίν μου εις τα γλυπτά» (Ησαΐας 42/μβ/8).
Ας συγκεντρώσουμε όλα αυτά στα μυαλά μας και ας συλλογιστούμε καλά. Η ειδωλολατρία είναι ένα θέμα που, σε κάθε χριστιανική εκκλησία που θέλει να μείνει καθαρή, πρέπει να εξεταστεί λεπτομερώς, να γίνει κατανοητή και γνωστή. Συνεπώς δεν ήταν χωρίς λόγο που ο Παύλος καταθέτει την αυστηρή εντολή, «Φεύγετε από της ειδωλολατρείας» (Α~ Κορ. 10/ι/14). |
