«Προσευχές» και ΠΡΟΣΕΥΧΗ...

Έχει δύναμη η προσευχή;

ASSISI-31

Η πρόσφατη συνάντηση προσευχής που έκανε ο Πάπας, φέρνει στο προσκήνιο ένα ζήτημα που έχει άμεση σχέση με την έννοια και την αξία της προσευχής. Πιο συγκεκριμένα ο Πάπας είπε στους αντιπροσώπους των θρησκειών του κόσμου ανάμεσα σε άλλα και τα εξής: «Η Ασίζη σήμερα γίνεται και πάλι η `καρδιά’ ενός αναρίθμητου πλήθους που επικαλείται την ειρήνη, ενός λαού που δεν κουράζεται να πιστεύει στη δύναμη της προσευχής για να αποκτήσει την ειρήνη». (Η υπογράμμιση του “Τ”).

Γεννιέται συνεπώς το εξής σοβαρό ερώτημα: Η δύναμη είναι στην ΠΡΟΣΕΥΧΗ, στον ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΟ, ή ΣΤΟΝ ΘΕΟ που ακούει την προσευχή;

Ως γνωστόν προσευχές και ικεσίες υπήρχαν και υπάρχουν σε όλες τις θρησκείες του κόσμου και σε όλο τους το φάσμα – από την αγνή λατρεία του ζωντανού Θεού και Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού μέχρι το τελείως αντίθετο άκρο του σατανισμού...

Επίσης δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Θεός προτρέπει τους πιστούς να προσεύχονται με πίστη, με θέρμη και με επιμονή, ζητώντας να πραγματοποιηθεί κάθε τι που είναι σύμφωνο με το δικό Του θέλημα. Τι ισχύει λοιπόν;

ΑΣ ΜΑΘΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

Σε μια πολύ γνωστή ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης που διαβάζουμε στο Α~ βιβλίο των Βασιλέων (18/ιη/19-41), συναντιούνται στο όρος Κάρμηλο ο προφήτης Ηλίας και οι ιερείς του Βάαλ. Η χώρα αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα καθώς είχε να βρέξει περισσότερο από τρία χρόνια και ο λαός υπέφερε φοβερά. Αν ζούσε τότε ο Πάπας Ιωάννης-Παύλος, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και οι λοιποί θρησκευτικοί ηγέτες που συνάχθηκαν φέτος στην Ασίζη, ενδεχομένως να πρότειναν μια ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ προσευχή για επίλυση του προβλήματος, καθώς εκείνη την εποχή στο λαό υπήρχαν δύο θρησκείες, εκείνη του Γιαχβέ και εκείνη του Βάαλ. Προσευχή έκανε και ο προφήτης Ηλίας, προσευχή έκαναν και οι ιερείς του Βάαλ. Όμως εκείνη η προσευχή με αίτημα να παύσει η ανομβρία, δεν ήταν ούτε ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ούτε ΚΟΙΝΗ.

Από τη σκοπιά του προφήτη το σημαντικότερο δεν ήταν η βροχή αλλά να αποδειχτεί ποιος είναι ο αληθινός Θεός. «Εάν ο Κύριος ήναι Θεός, ακολουθείτε αυτόν^ αλλ’ εάν ο Βάαλ, ακολουθείτε τούτον», είπε στους Ισραηλίτες, και ως μέσο με το οποίο θα αποδεικνυόταν η αξία και η δύναμη του αληθινού Θεού ορίστηκε η προσευχή: «Επικαλέσθητε το όνομα των θεών σας, και εγώ θέλω επικαλεσθή το όνομα του Κυρίου^ και ο Θεός, όστις εισακούση διά πυρός, τούτος ας ήναι ο Θεός», είπε ο Ηλίας και οι άλλοι συμφώνησαν.

Αντίθετα, όμως, από κάθε έννοια «ευγένειας», γύρω στο μεσημέρι «ο Ηλίας μυκτηρίζων αυτούς έλεγεν, Επικαλείσθε μετά φωνής μεγάλης^ διότι θεός είναι^ ή συνομιλεί, ή ασχολείται, ή είναι εις οδοιπορίαν, ή ίσως κοιμάται, και θέλει εξυπνήσει» (εδ. 27). Και στο τέλος –όταν η προσευχή των ιερέων έμεινε αναπάντητη ο δε Θεός απάντησε στην προσευχή του Ηλία– ο Προφήτης προχώρησε σε μια πράξη ανοίκεια με το χριστιανικό πνεύμα, όμως ταιριαχτή στο πλαίσιο εκείνης της εποχής, δηλαδή να σφάξει όλους τους ιερείς του ψεύτικου «θεού».

Δίκαια, λοιπόν, θα έλεγε κανείς ότι το πρόβλημα της προσευχής είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Ή έχουμε απέναντί μας έναν ή περισσότερους ζωντανούς «θεούς», που ακούνε την προσευχή και απαντούν, ή έχουμε απέναντί μας «νεκρά είδωλα» από τα οποία καμία βοήθεια ούτε βέβαια και η ειρήνη δεν μπορεί να προέλθει.

ΟΙ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΕΣ ΕΧΟΥΝ ΑΣΑΦΗ ΙΔΕΑ ΠΕΡΙ ΘΕΟΥ

Η ιδέα της ΚΟΙΝΗΣ προσευχής ως φαίνεται ήταν γνωστή ανάμεσα στους ειδωλολάτρες οι οποίοι, έτσι κι αλλιώς, πολλούς και διάφορους θεούς είχαν στο πάνθεό τους. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία του Ιωνά, όταν στο μέσο του πελάγους και κάτω από την πίεση της τρομερής τρικυμίας «εφοβήθησαν οι ναύται, και ανεβόησαν έκαστος προς τον θεόν αυτού» ο δε πλοίαρχος είπε στον Ιωνά, «Τι κοιμάσαι συ; σηκώθητι, επικαλού τον Θεόν σου, ίσως ο Θεός μάς ενθυμηθή, και δεν χαθώμεν» (Ιωνάς 1/α/5-6).

Για τους ανθρώπους που ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΘΕΟ, και μόνο αναγνωρίζουν την ύπαρξη κάποιας ανώτερης από αυτούς δύναμης, αυτή μπορεί να λέγεται ΖΕΥΣ ή ΒΑΑΛ ή ΑΜΜΩΝ ΡΑ ή JUPITER ή με οποιοδήποτε άλλο όνομα, και μπορεί να ταυτιστεί με αετό, κύκνο, ταύρο ή κάποιο άλλο ζώο ή τυχαία ανθρώπινη μορφή, και συνεπώς δεν υπάρχει πρόβλημα. Ο Μέγας Αλέξανδρος για παράδειγμα δεν είχε πρόβλημα να θεωρεί τον εαυτό του ταυτόχρονα γιο του Δία αλλά και του Άμμων Ρα, αυτό όμως δε θα μπορούσε ποτέ να το πει κανένας Εβραίος ή Χριστιανός. Κάτι τέτοιο δε θα μπορούσε να περάσει ούτε από τη σκέψη των ανθρώπων του Θεού διότι, αντίθετα από ό,τι συνέβαινε στις άλλες θρησκείες, ο Θεός της Βίβλου ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΔΕΧΤΗΚΕ ΝΑ ΜΟΙΡΑΣΤΕΙ ΤΗ ΔΟΞΑ ΤΟΥ με άλλους: «Εγώ είμαι ο Κύριος^ τούτο είναι το όνομά μου^ και δεν θέλω δώσει την δόξαν μου εις άλλον, ουδέ την αίνεσιν μου εις τα γλυπτά» λέει ο Θεός (Ησ. 42/μβ/8).

Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΟΝΟΜΑ

Ο Θεός στην Αγία Γραφή ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ και ΕΧΕΙ ΟΝΟΜΑ. Είναι ενδιαφέρον ότι η φράση «το όνομά μου» βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη περισσότερες από 100 φορές, ενώ το προσωπικό όνομα του Θεού «Γιαχβέ» (ή Ιεχωβά) βρίσκεται σχεδόν 7.000 φορές. Χωρίς να είμαστε προληπτικοί με τη χρήση οποιουδήποτε συνδυασμού γραμμάτων που απαρτίζουν κάποιο όνομα, κατανοούμε γιατί ο Κύριος Ιησούς Χριστός ενδιαφέρθηκε σοβαρά να κάνει γνωστό στους ανθρώπους ΤΟ ΟΝΟΜΑ του Θεού –δηλαδή τις ιδιότητες και τον χαρακτήρα Του (Ιωάν. 17/ιζ/26).

Αυτόν είχε υπόψη του ο Δαβίδ όταν έγραφε: «Σε προσμένει ύμνος, Θεέ, εν Σιών^ και εις σε θέλει αποδοθή η ευχή. Ω ακούων προσευχήν, εις σε θέλει έρχεσθαι πάσα σαρξ» (Ψαλμ. 65/ξε/1-2). Όχι οποιονδήποτε απρόσωπο «θεό» αλλά Εκείνον που γνώριζε προσωπικά και είχε ομολογήσει πως ήταν «Ο ΠΟΙΜΗΝ» του, δηλαδή τον Κύριο τον Θεό του Ισραήλ.

Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Ο απόστολος Παύλος θεωρεί υποχρέωσή του να κάνει σαφές με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο σε ποιον Θεό προσεύχεται: «Διά τούτο κάμπτω τα γόνατά μου προς τον Πατέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, εκ του οποίου πάσα πατριά εν ουρανοίς και επί γης ονομάζεται» (Εφεσ. 3/γ/14-15). Προτρέπει τους πιστούς «να δοξάζητε ομοθυμαδόν εν ενί στόματι τον Θεόν και Πατέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Ρωμ. 15/ιε/6). Γράφοντας στους Κορίνθιους προσδιορίζει: «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Β~ Κορ. 1/α/3, 11/ια/31). Το ίδιο και στους Κολοσσαείς: «Ευχαριστούμεν τον Θεόν και Πατέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, προσευχόμενοι πάντοτε υπέρ υμών» (Κολ. 1/α/3). Ο απόστολος Πέτρος δοξολογεί: «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Α~ Πέτρ. 1/α/3) και ο Ιωάννης γράφει περί του Ιησού «όστις έκαμεν ημάς βασιλείς, και ιερείς εις τον Θεόν και Πατέρα αυτού» (Αποκ. 1/α/6).

Όταν ο Πάπας έλεγε στους εκπροσώπους των άλλων θρησκειών: «Αν η ειρήνη είναι δώρο Θεού και πηγάζει απ’ αυτόν, πού μπορούμε να την αναζητήσωμε και να την οικοδομήσωμε αν όχι σε μια στενή και βαθιά σχέση με τον Θεό; Για να οικοδομηθή η ειρήνη στην τάξη, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία απαιτείται λοιπόν ως πρώτο καθήκον η προσευχή, που είναι άνοιγμα, άκουσμα, διάλογος και τέλος ένωσις με τον Θεό, πρώτη πηγή της αληθινής ειρήνης», για ποιον «θεό» τους μιλούσε; Με ποιον «θεό» τους πρότρεπε «να ενωθούν»; Και όταν τους έλεγε: «Στο όνομα του Θεού κάθε θρησκεία να φέρει στη γη δικαιοσύνη και ειρήνη, συγγνώμη και ζωή, αγάπη!», για ποιας θρησκείας τον «θεό» μιλούσε;

Ο ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΞΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ

«Με τίνα λοιπόν θέλετε με εξομοιώσει και θέλω εξισωθή; λέγει ο Άγιος» (Ησ. 40/μ/25). Δεν είναι δυνατόν να βάζουν κάτω από το όνομα «θεός» τον ΘΕΟ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ και όλους τους απίθανους «θεούς» των ειδώλων. Δεν είναι δυνατόν να λατρεύονται πλάι πλάι ο ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΘΕΟΣ με τα ΝΕΚΡΑ ΕΙΔΩΛΑ πίσω από τα οποία κρύβονται ΔΑΙΜΟΝΙΑ (Α~ Κορ. 10/ι/20).

Κάτι τέτοιο προσπάθησε να κάνει ο Σολομώντας όταν γύρω από το ναό της Ιερουσαλήμ έχτισε ναούς άλλων «θεών» για χάρη των ξένων γυναικών του. Μια ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ λατρεία εισηγήθηκε, όπου καθένας μπορούσε να διαλέξει σε ποιον ναό και ποιον «θεό» θα λάτρευε ενώ όσοι ήθελαν μπορούσαν να προσκυνούν περισσότερους από έναν. Αλλά αυτό δεν άρεσε διόλου στον Θεό.

Η φωνή του προφήτη Ηλία ακούγεται από τα βάθη των αιώνων και απευθύνεται προς το Βατικανό και το Φανάρι, προς τη Μόσχα και το Καντέρμπουρι, προς την Βομβάη και την Μέκκα, προς κάθε «ιερό» τόπο και προς κάθε θρησκευτικό ηγέτη για να πει την ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ: «Εάν ο Κύριος ήναι Θεός, ακολουθείτε αυτόν^ αλλ’ εάν ο Βάαλ, ακολουθείτε τούτον». Και ο Κύριος Ιησούς Χριστός είπε: «Ουδείς δούλος δύναται να δουλεύη δύο κυρίους^ διότι ή τον ένα θέλει μισήσει, και τον άλλον θέλει αγαπήσει^ ή εις τον ένα θέλει προσκολληθή, και τον άλλον θέλει καταφρονήσει» (Λουκ. 16/ις/13). Αν αυτό είναι αληθινό μεταξύ Θεού και μαμωνά (χρήμα) πόσο περισσότερο είναι αληθινό ανάμεσα στον Θεό και τους ποικίλους «θεούς» ανθρώπινης προέλευσης και σατανικής έμπνευσης.

ΑΣ ΣΟΒΑΡΕΥΤΟΥΜΕ

Ολοι όσοι συγκεντρώθηκαν γύρω από τον Πάπα ΔΕΝ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ. Αντίθετα με αυτό το γεγονός προσπάθησαν αφενός να καλοπιάσουν τους πολιτικούς ηγέτες –δηλώνοντας εμμέσως ότι δεν είναι εκείνοι που κατευθύνουν τη θρησκευτική τρομοκρατία– και αφετέρου να απευθύνουν στους οπαδούς τους μια παραίνεση ώστε να αποφεύγουν τη βία στις μεταξύ τους σχέσεις.

Όμως πόλεμοι συνεχίζονται και νέοι προετοιμάζονται. Τα εργοστάσια των όπλων εργάζονται πυρετωδώς και νέα συστήματα, επίγεια και διαστημικά, σχεδιάζονται. Οι πόροι της γης που διατέθηκαν από τον Θεό για τους λαούς της, διατίθενται για την επικράτηση και την επιβολή των λίγων επί των πολλών. Οι λαοί χάνονται είτε από τον πόλεμο είτε από την πείνα, είτε από τα ναρκωτικά είτε από τα αυτοκίνητα, και εκατομμύρια παιδιών κατακρεουργούνται κάθε χρόνο με εκτρώσεις και κακοποιούνται με μύριους τρόπους...

Αγιότατε, Παναγιότατε, Μακαριότατοι, Πανοσιολογιότατοι, Ιερότατοι, Αιδεσιμότατοι ή όπως αλλιώς θέλετε να σας προσφωνούν, ηγέτες και εκπροσώποι των επί γης θρησκειών, Ορθόδοξοι, Ρωμαιοκαθολικοί και Διαμαρτυρόμενοι, Λουθηρανοί, Πεντηκοστιανοί, Μεθοδιστές, Βαπτιστές κ.λπ. Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Βουδιστές, Ινδουιστές και όπως αλλιώς σας λένε –όλη αυτή η ετερόκλητη Βαβέλ– για ένα πράγμα εμείς είμαστε βέβαιοι, ότι κανένας από σας δεν εκπροσωπούσε τον αληθινό Θεό στην Ασίζη και κανενός από σας η προσευχή δεν ακούστηκε στον ουρανό.

Αν η προσευχή σας ήταν ΜΕ ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, τότε σύντομα ΘΑ ΛΑΒΕΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Όμως χιλιάδες παρόμοιες αιτήσεις που αιώνες τώρα απευθύνονται καθημερινά στους ναούς, «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου» και «υπέρ της των πάντων ενώσεως», δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα...

«Ουκ αν λάβης παρά του μη έχοντος», έγραψε ο αρχαίος στοχαστής και μάλλον είχε δίκιο. Αν περιμένετε την ειρήνη από τους ψεύτικους «θεούς», ματαιοπονείτε. Αν περιμένετε την ειρήνη από τους λαούς που έχουν γαλουχηθεί με το μίσος προς «εαυτούς και αλλήλους», ματαιοπονείτε. Αν περιμένετε την ειρήνη από τις καλές σας προσπάθειες, ματαιοπονείτε.

Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

Η προσευχή δεν είναι μαγική δύναμη. Η δύναμη ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ, όπως προσπαθεί να διδάξει η πανθεϊστική θρησκεία της Νέας Εποχής (New Age, Scientology κ.λπ.), αλλά Σ’ ΕΚΕΙΝΟΝ ΠΟΥ ΑΚΟΥΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ. Ποια όμως ήταν η θέση του ζωντανού Θεού μέσα σε όλα αυτά; Τίποτα παραπάνω από ένας «επίσημος» προσκεκλημένος σε μια διαδικασία που άλλοι είχαν οργανώσει, άλλοι πραγματοποίησαν, άλλοι ανέλαβαν να υλοποιήσουν. Άρα ο Θεός της Βίβλου δεν είχε καμία σχέση με όλα αυτά.

Πού είναι ο Θεός της ειρήνης; Ούτε στις διακρατικές υποθέσεις ούτε στις διαθρησκευτικές διπλωματίες. Πού είναι ο Άρχοντας της ειρήνης; Σίγουρα όχι στις ανθρώπινες καρδιές.

Είμαστε κι εμείς υποστηρικτές της ειρήνης και εργαζόμαστε υπέρ αυτής (Ματθ. 5/ε/9, Ρωμ. 12/ιβ/18), προσπαθώντας να τη ζήσουμε έμπρακτα στις προσωπικές μας σχέσεις. Σε ό,τι αφορά όμως την πολύ επαινεθείσα από τα ΜΜΕ συνάντηση της Ασίζης, θα κρατήσουμε επιφυλάξεις κατά πόσον μια τέτοια «προσευχή» έφτασε ποτέ ως τα ώτα του Θεού.

Σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν παραπάνω, η πολυθρησκευτική αυτή σύμπραξη ήταν μάλλον ένα βδέλυγμα ενώπιον του Θεού. Μάλιστα ένα βδέλυγμα που τείνει να καταστεί θεσμός και να επαναλαμβάνεται κάθε τόσο, αφού κανένα αποτέλεσμα δεν πρόκειται να φέρει.Απέναντι λοιπόν σ’ αυτά τα «πανηγύρια» είθε όσοι προβληματίζονται πραγματικά για την ειρήνη να δώσουν σημασία στη θεϊκή φωνή μέσω του αρχαίου Προφήτη:


«Όταν έρχησθε να εμφανισθήτε ενώπιον μου, τις εζήτησεν εκ των χειρών σας τούτο, να πατήτε τας αυλάς μου; Μη φέρετε πλέον ματαίας προσφοράς^ το θυμίαμα είναι βδέλυγμα εις εμέ^ τας νεομηνίας και τα σάββατα, την συγκάλεσιν των συνάξεων, δεν δύναμαι να υποφέρω, ανομίαν και πανηγυρικήν σύναξιν. Τας νεομηνίας σας και τας διατεταγμένας εορτάς σας μισεί η ψυχή μου^ είναι φορτίον εις εμέ^ εβαρύνθην να υποφέρω. Και όταν εκτείνητε τας χείρας σας, θέλω κρύπτει τους οφθαλμούς μου από σας^ ναι, όταν πληθύνητε δεήσεις, δεν θέλω εισακούει^ αι χείρες σας είναι πλήρεις αιμάτων. Λούσθητε, καθαρίσθητε^ αποβάλετε την κακίαν των πράξεων σας απ’ έμπροσθεν των οφθαλμών μου^ παύσατε πράττοντες το κακόν, μάθετε να πράττητε το καλόν^ εκζητήσατε κρίσιν, κάμετε ευθύτητα εις τον δεδυναστευμένον, κρίνατε τον ορφανόν, προστατεύσατε την δίκην της χήρας. Ελθετε τώρα, και ας διαδικασθώμεν, λέγει Κύριος^ εάν αι αμαρτίαι σας ήναι ως το πορφυρούν, θέλουσι γείνει λευκαί ως χιών^ εάν ήναι ερυθραί ως κόκκινον, θέλουσι γείνει ως λευκόν μαλλίον. Εάν θέλητε και υπακούσητε, θέλετε φάγει τα αγαθά της γης^ εάν όμως δεν θέλητε και αποστατήσητε, θέλετε καταφαγωθή υπό μαχαίρας^ διότι το στόμα του Κυρίου ελάλησε».

 (Ησαΐας 1/α/12-20)

|

Με όσα γράψαμε στα δύο προηγούμενα άρθρα για την τελετή της Ασίζης, ας μη θεωρηθεί ότι κατακρίνουμε μόνο τον Πάπα. Υπενθυμίζουμε στους αναγνώστες όσα με τίτλο «Είναι τούτο Προσευχή;» γράψαμε στο τεύχος Μαΐου-Ιουνίου 2001, σελ. 2585.  Ατυχώς η προσευχή έχει παρεξηγηθεί πολύ –ιδιαίτερα μάλιστα ανάμεσα στους λεγόμενους χαρισματικούς κύκλους– και ως φαίνεται πρέπει να επανέλθουμε.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ